Evrensel Tasarım İlkeleri İle Tasarlamak Çalıştayı
İstanbul Gedik Üniversitesi Mimarlık, Şehircilik ve Tasarım Uygulama ve Araştırma Merkezi (MST UYG-AR), Engelsiz Tasarım Bilimsel Çalışma Grubu tarafından Engelliler Haftası içinde yer almak üzere bir konferans ve çalıştay düzenlenmiştir.
10- 16 Mayıs tarihleri arasında, Birleşmiş Milletler’e üye 156 ülkede kabul edilmiş Engelliler Haftası içerisinde yer alması planlanan etkinlikte, yapılı çevrede yaşayan tüm insanların (yaşlı, çocuk, hamile, çocuklu, bedensel engelli, görme engelli, işitme engelli, vb) erişimini engelleyen yapılı çevredeki mevcut hataların tespitinin yanı sıra, tasarım çözümlemeleri üzerinde üretimler yapılması sağlanarak, mimarlık, içmimarlık, şehircilik öğrencilerinde farkındalık yaratılılması amaçlanmıştır.
Çalıştay ana temasını destekleyen ve herkesin katılımına açık olan konferans, 11 Mayıs 2017 Perşembe günü, Pendik The Green Park Hotel, İzmir salonunda gerçekleştirilmiştir. Yoğun bir katılımla gerçekleştirilen etkinlik, MST UYG-AR Müdürü Prof. Dr. Hüseyin Cengiz ve Rektör yardımcımız Prof. Dr. Dilara Özer’in açılış konuşmaları ile başlamıştır. Konferansın, Prof. Dr. Hüseyin Cengiz’in moderatörlüğündeki “Evrensel Tasarıma Farklı Bakış” olarak isimlendirilen ilk oturumunda Prof. Dr. Berin Ergin, Engelli Hakları konusunda genel bir bilgilendirme yapmıştır. Doç. Dr. Göksenin İnalhan “İşitsel Peyzaj” konusu ile işitme engellilerin mekân kullanımını, Yrd. Doç. Dr. Özlem Belir ise, “Okunabilirlik” konusu ile görme engellilerin mekân algısını ele almıştır. Mimaride engelli erişiminin rampa ve sarı kabartma yüzey olmasından çok öte bir seviyede inceleyen konuşmacılar, mimarlık öğrencilerinin konuya farklı açılardan bakmasını hedeflemiştir. Yrd. Doç. Dr. Özlem Belir’in moderatörlüğündeki “Özgürlüğüm” isimli 2.oturumda Doç. Dr. Rana Kutlu ve Y. Mimar Sevinç Ormancı, mimarlık öğrencilerine dönem proje ödevi olarak verilen Otizmli Çocuklar için Özel Eğitim Anaokulu projesi konusu ile ilgili yapılan çalışmaları ve çıkan sonuçları sunmuştur. Aynı oturumda, görme engeli, işitme engeli ve tekerlekli sandalye kullanıcısı olan kişilerin toplum içinde ve yapılı çevrede karşılaştıkları sorunları mimarlık öğrencilerine anlatmışlardır. Üçüncü ve son oturum Yrd. Doç. Dr. Hülya Soydaş Çakır tarafından yönetilmiştir. Çalıştay ve kayıtlı öğrencilerin çalışma şartlarının açıklandığı panelde, Kartal Belediyesi Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü Engelliler Koordinasyon Bölümü Şefi Özgür Uğur ile çalıştayın 2. etabının yapılacağı saha deneyimi bölgesi genel bilgilendirilmesi yapılmıştır. Konferans sonrası çalıştaya kayıtlı, İstanbul Gedik Üniversitesi, Güzel Sanatlar ve Mimar Sinan Üniversitesi, Okan Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Beykent Üniversitesinde öğrenim gören 45 öğrenci Kartal Meydanında, mevcut çevrede tespitlerde bulunmuşlardır.
12 Mayıs günü Okulumuz D Blok atölye sınıflarında öğrenciler, bir gün önceki bilgilendirmeler ve kendi deneyimlemeleri ışığında tüm gün grup yöneticileri ile birlikte proje, tasarım üretmişler, gün sonunda sunum yapmışlardır. Çalıştay grupları 6 adet olmak üzere; Doç. Dr. Rana Kutlu-Y. Mimar Sevinç Ormancı’nın yönettiği “Özel Çocuklar”, Doç. Dr. Göksenin İnalhan-Araş. Gör. Eda Can’ın yönettiği “Çocuklarla Tasarım”, Yrd. Doç. Dr. Özlem Belir’in yönettiği “Algılanabilir Mimari”, Yrd. Doç. Dr. Hülya Çakır’ın yönettiği “Kent İçi İletişim Sistemleri”, Odyolojist Habibe Er – Araş. Gör. Anday Türkmen’in yönettiği “Sessizliğin Sesi” ve Y. Mimar Zafer Kutlu Bayhan’ın yönettiği “Tespitler” gruplarıdır.
Tasarımcıların, artan nüfus, dolayısıyla sayısı çoğalan yaşlı ve engelli nüfusun, binaların ve dış mekânların, ürünlerin herkes için erişilebilir olması talebini karşılıyor olabilmesi gereklidir. Bu anlamda, öğrencilerin evrensel tasarım kavramı ile farkındalıklarının arttırılması ve konu ile ilgili ilk kıvılcımların atılması hedeflenmiş ve yoğun bir katılım ile gerçekleşen etkinlik hedefine ulaşmıştır.
