10 ARALIK İNSAN HAKLARI GÜNÜ KAPSAMINDA DÜZENLENEN “İNSAN HAKLARI VE HUKUK” ETKİNLİĞİ YOĞUN BİR İLGİYLE İZLENDİ
10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü kapsamında, İstanbul Gedik Üniversitesi İnsan Hakları Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Hukuk Fakültesi tarafından “İnsan Hakları ve Hukuk” başlıklı konferans Zoom üzerinden gerçekleştirildi. İdare Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Taygun Akgüner, Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Haluk Günuğur, Genel Kamu Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Rona Aybay, Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Fazıl Sağlam, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Berin Ergin ve Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Gülsün Ayhan Aygörmez’in konuşmacı olduğu etkinlikte, moderatörlüğü Dr. Öğr. Üyesi Ural Aküzüm yaptı. Toplantı, hukukçular, öğrenciler ve vatandaşlar tarafından yoğun bir ilgiyle karşılandı.
Prof. Dr. Tayfun Akgüner, ilk konuşmacı olarak “Osmanlı’dan Günümüze Hukuk Devleti’ne Kısa Bir Bakış” konusunu değerlendirdi. 1808 tarihli Sened-i İttifak’tan itibaren meydana gelen anayasal nitelikteki gelişmeleri değerlendiren Prof. Dr. Akgüner, konuşmasında Atatürk Devrimleri ile birlikte laik Türkiye Cumhuriyeti’nin bir hukuk devletine dönüşüm sürecini tarihsel ve anayasal bir perspektifle aktardı. “İnsan hak ve özgürlükleri hukuk devletinin yürürlükte olduğu ülkelerde yeşeren, meyve veren değerli ağaçların meyveleridir.” diyerek konuşmasına başlayan Prof. Dr. Haluk Günuğur, yasaları uygulayacak yürütme erki ve kamu bürokratlarının da hukukun üstünlüğüne saygı göstermesi gerektiği saptamalarında bulundu ve demokratik ve çağdaş toplumlarda hukukun üstünlüğü ile hukuk devletinin unsurlarını detaylarıyla ele aldı. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Uygulanmasına Güncel Sorunlar” konulu konuşmasında Prof. Dr. Rona Aybay, sistemin bugün içinde bulunduğu açmazı değerlendirdi. Prof. Dr. Aybay Türkiye’nin de içinde bulunduğu bazı devletlerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını uygulamadıklarına, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin artan başvurular karşısında bu iş yükünü kaldıramaz hale geldiğine işaret ederek, bütün bu sıkıntılı durumlara yol açan nedenin “Avrupa Konseyi’nin kimyasının bozulması” olduğunu belirtti. Prof. Dr. Fazıl Sağlam ise “Anayasa Şikâyeti Uygulamasında Güncel Sorunlar” konulu konuşması kapsamında Anayasa Mahkemesinin, Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin “ortak koruma alanı” dışında kalan bir hak ihlali iddiası içeren başvuruların kabul edilemeyeceği anlayışının doğal sonucunun Sözleşme’nin daha az koruma getiren hükümlerinin uygulanması ve dolayısıyla Türk Anayasası’nın daha geniş koruma sağlayan hükümlerinin ihlal edilmesi olduğunu belirtti. Prof. Dr. Sağlam bu sorunu Anayasa Mahkemesi kararlarından örneklerle açıkladı. Prof. Dr. Berin Ergin “Adil Yargılanmada Hâkim ve Savcı Özgürlüğü” başlıklı sunumunda anayasalarda ve yasalarda insan hakları ile yargılama konusunda incelikli hükümler bulunmasının adil yargılanma açısından yeterli olmadığını ifade etti. “Adil yargılanma için hâkim ve savcı özgürlüğü gerekir.” diyen Prof. Dr. Ergin, adil bir yargılama ve adil bir yargılanmanın mümkün olması için bu yargılamada görev yapanların iyi ve özgür bireyler olarak yetişmiş olmaları gerektiğinin altını çizdi. Son sunumu “İnsan Hakları Boyutuyla Ceza Hukuku” başlıklı konuşması ile Doç. Dr. Gülsün Ayhan Aygörmez yaptı. Doç. Dr. Aygörmez konuşmasında, ceza hukuku ve ceza muhakemesi hukukunda Anayasa’nın 13. Maddesinde düzenlenen temel hakların sınırlandırılmasının görünüş şekillerini örneklendirerek açıkladı ve ceza muhakemesi hukuku normları uygulanırken temel hakların sınırlandırıldığının asla göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı.
